SMART doelen: wat zijn het en hoe stel je ze op voor jouw website?

Foto: Sarah Pflug via Burst

Als ondernemer heb je meestal veel ideeën en ambities voor jouw bedrijf. Maar vaak blijkt het lastig om deze doelen in de praktijk uit te voeren. Ze zijn bijvoorbeeld onoverzichtelijk geformuleerd, of het is lastig om je eraan te houden omdat je geen duidelijke richtlijn hebt. SMART doelen kunnen hiervoor de oplossing zijn.

Met behulp van de SMART methode stel je namelijk concrete doelen en boek je snel resultaat. Lees hoe je SMART geformuleerde doelen opstelt, hoe je het werken aan doelen leuk maakt met FUZZY doelen én welke voordelen je hebt wanneer je hiermee aan de slag gaat.

Inhoud

1. SMART methode: wat is het en waarom gebruik je het?
2. SMART stappenplan
3. SMART doelen voorbeelden
4. SMART doelstellingen formuleren
5. FUZZY doelen

SMART methode: wat is het en waarom gebruik je het?

De SMART methode is een handig en eenvoudig hulpmiddel voor het stellen van doelen en het controleren van deze gestelde doelen. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Aan deze voorwaarden moeten de doelen voldoen. Met deze methode kun je op een procesmatige manier je doelen halen.

Dankzij SMART kun je je ideeën en ambities voor jouw organisatie concreet maken. Hierdoor weet je precies wat je wilt bereiken, hoe én wanneer je dit gaat bereiken. Door doelen SMART te maken boek je snel resultaat, omdat het zorgt voor overzicht en inzicht.

Wat is een SMART doelstelling?

Een SMART geformuleerde doelstelling is niet een vaag omschreven doelstelling, maar actiegericht en concreet. SMART doelen hebben een start- en einddatum. Het doel dat je opstelt moet dus binnen de gestelde tijd te realiseren zijn.

Dat maakt ook meteen duidelijk wat SMART geformuleerde doelen onderscheidt van andere doelen: je weet precies wanneer een doelstelling behaald is. Dat is overigens niet het enige voordeel. Als je weet dat een doelstelling haalbaar is met aanvaardbare inspanningen, werkt dat voor veel mensen motiverend.

Een SMART doelstelling kun je opstellen voor diverse doeleinden. Denk hierbij aan het formuleren van organisatiedoelstellingen, het behalen van planningen, maar ook het stellen van persoonlijke doelen.

Doelen SMART formuleren is handig, omdat je telkens kunt checken of je op de goede weg bent en je deadline gaat halen of niet.

SMART stappenplan

Aan de slag met SMART doelen stellen? Om een doel SMART te maken hanteer je het volgende stappenplan, waarbij je de letters een voor een volgt. We lichten het plan hieronder toe, met daarbij enkele SMART doelen voorbeelden (voor je webshop).

Specifiek

Maak je doel specifiek. Vaak klinken doelen interessant, maar blijft het in de praktijk vaag wat er exact gedaan moet worden. Dit is voor een (startende) ondernemer vaak een valkuil. Daarom is het van belang om het doel zo specifiek mogelijk te maken, zodat het tastbaar wordt.

De vraag die belangrijk is om aan jezelf te stellen: wat wil je precies bereiken met het doel en hoe gaat dit eruit zien? Daarbij kun je het doel concreet maken door te noteren wat en wie je nodig hebt om het doel te behalen.

Om een doel specifiek te maken geef je antwoord op de zeven W-vragen:

• Wat wil je precies bereiken?
• Wie zijn erbij betrokken/ wie betrek jij erbij?
• Waar ga je dit doel behalen?
• Waarmee wil je het doel gaan bereiken?
• Wanneer ga je starten en wanneer wil je het doel behaald hebben?
• Welke delen van de doelstelling zijn belangrijk?
• Waarom wil je het doel bereiken?

Let op: je gebruikt niet elk antwoord in de formulering van je doelstelling. Schrijf alleen het resultaat op dat je wilt bereiken.

Als de zeven W-vragen beantwoord zijn, zorgt het voor een concreet doel waarbij het bekend is hoe je het doel gaat bereiken. Hoe specifieker een doel wordt omschreven, hoe makkelijker het is om het uit te voeren. Om doelen zo specifiek mogelijk te omschrijven is het aan te raden om percentages, acties, data en cijfers te gebruiken in de doelstelling.

Meetbaar

Bij de SMART methode is het van belang om te bepalen op welk moment een doel bereikt is. Dit doe je door de doelen meetbaar te maken met behulp van cijfers of door andere meetbare eigenschappen toe te voegen aan de doelstelling.

Meetbaarheid kan worden aangegeven door het gestelde doel te vergelijken met de huidige cijfers, wat gezien kan worden als de startsituatie. Een doel kun je meetbaar maken door bijvoorbeeld levertijd, klanttevredenheid of omzet uit te drukken in cijfers of percentages.

Echter is niet elk doel concreet te meten met cijfers. Daarom is het van belang dat het doel waarneembaar en zichtbaar is. Vraag jezelf af of je een doel kunt proeven, zien, voelen, horen of ruiken.

Acceptabel

Het doel dat je opstelt moet acceptabel zijn. Jijzelf en iedereen die betrokken is bij het doel moeten het ermee eens zijn. Daarbij is het handig dat je je doelen overlegt met collega’s.

Een aantal vragen die je aan jezelf kunt stellen zijn:

• Is het doel voor jou haalbaar en sta je achter het doel?
• Is het doel voor alle betrokkenen haalbaar en staan zij achter het doel?
• Is er genoeg draagvlak om het gestelde doel te realiseren?
• Is het gestelde doel actiegericht en kun je er resultaat mee boeken?
• Is het doel logisch gebaseerd op eerdere gebeurtenissen?

Realistisch

Bij de R van Realistisch kijk je of een doel haalbaar is. Het is belangrijk dat je een realistisch doel stelt dat binnen een bepaalde tijd te bereiken is. Een onbereikbaar doel motiveert mensen niet. Als een doel haalbaar is, werkt dat veel meer motiverend dan een doel dat óf te makkelijk is, óf te moeilijk. Het zorgt ervoor dat iedereen zich maximaal zal inspannen.

Wat je makkelijk of moeilijk vindt verschilt natuurlijk per persoon. Gebruik de onderstaande vragen om na te gaan of jouw SMART doelen realistisch zijn:

• Zijn de stappen die jij of de betrokkenen moet(en) nemen om het doel te bereiken haalbaar?
• Is het doel niet te makkelijk of te moeilijk en is het daarmee een motiverend doel?
• Heb je genoeg kennis in huis om je doel te realiseren?
• Bevat het doel genoeg uitdaging?
• Staat de inspanning die het kost in verhouding tot ander werk dat je moet doen?
• Is het doel relevant voor de organisatie (of voor jezelf als je een persoonlijk doel stelt)?

Tijdgebonden

Ook tijdgebonden doelen motiveren, omdat je de acties die je voor het doel moet ondernemen, op deze manier niet eindeloos voor je uit kunt schuiven. Het is dus slim om een start- en einddatum (en eventueel ook tussentijdse deadlines) te noteren. Zo is het makkelijk om te kijken hoever je bent en heb je dankzij een deadline een stok achter de deur. Bovendien heb je inzichtelijk wanneer jouw doel bereikt moet zijn.

SMART doelstellingen gelden meestal voor een korte termijn. Als jouw doel wel voor de lange termijn bedoeld is, is het handig om het doel op te splitsen in kleinere concrete doelen om gemotiveerd te blijven.

Een aantal vragen die je kunt stellen om te checken of jouw doel tijdgebonden is:

• Wanneer ga je starten aan het doel?
• Wanneer heb je het doel bereikt?
• Wanneer ben je klaar met het doel?

SMART doelen voorbeelden

In dit artikel heb je al een aantal voorbeelden gezien van SMART doelen ten opzichte van normale doelen. Maar op welke gebieden kun je eigenlijk allemaal SMART doelen stellen voor je webshop? We geven een aantal SMART doelen voorbeelden:

• Verkoop: 10 procent meer verkoop realiseren in het komende kwartaal.
• Bedrag gemiddelde bestelling: het bedrag van een gemiddelde bestelling verhogen met 1 euro of 5 procent voor 31 december 2022.
• Websiteverkeer: het totaal aantal bezoeken op mijn webshop verhogen met 10 procent voor 1 oktober 2022.
• Pagina's per bezoek (meer pagina's betekent meer interesse): het aantal pagina's per bezoek verhogen met 5 procent in het komende kwartaal.
• Nieuwsbriefabonnees: 300 nieuwe nieuwsbriefabonnees voor 1 oktober 2022.
• Instagram volgers: het aantal Instagram volgers verhogen in één maand tijd met 10 procent.
• Aantal recensies: 5 nieuwe recensies in de maand september realiseren (hoeveel procent van die recensies positief is, kan weer een ander SMART doel zijn).

Handig ter inspiratie: Wat is een KPI? Betekenis, uitleg en 67 KPI voorbeelden

Door deze doelstellingen te bekijken, snap je ook meteen wat de kracht is van SMART doelen. Pas als je hebt geformuleerd dat je bijvoorbeeld meer nieuwsbriefabonnees wil, hoeveel je wil stijgen en voor welke deadline, kom je in actie om dit ook te bereiken.

Bijvoorbeeld door eenmalig korting aan te bieden voor iedereen die zich inschrijft voor de nieuwsbrief of in je nieuwsbrief nieuwe producten aan te kondigen en speciale acties te delen (en deze ook echt te promoten).

De pagina's per bezoek kun je opschroeven door bijvoorbeeld gerelateerde artikelen te tonen op productpagina's en het aantal Instagram volgers boost je bijvoorbeeld door een winactie op te zetten. Deze ideeën gaan pas stromen als je er doelen op deze gebieden bedenkt.

Bij het bedenken van doelstellingen kun je overigens ook denken aan persoonlijke doelen. Wellicht wil je bijvoorbeeld je team of je tijd beter managen. Een SMART doel kan zijn om voor 1 september 2022 een cursus op dit gebied succesvol te hebben afgerond.

SMART doelstellingen formuleren

Nu bekend is waar SMART voor staat en waarom je het gebruikt, is het belangrijk om te weten hoe je SMART doelen formuleert. Dit gaat als volgt.

• Start met het concreet maken en het afbakenen van je doelen. Schrijf op wat je exact wil bereiken, waarom dit jouw doel is en wie jou hierbij gaan helpen om het doel te realiseren.
• Zorg dat je een kwaliteitsmaat toevoegt aan je doelen. Een doel moet meetbaar zijn en daarom is het belangrijk om een startsituatie te meten waarmee je de doelen gaat vergelijken.
• Zorg voor draagvlak.
• De lat moet niet té hoog liggen. Een doel moet wel haalbaar zijn voor jou of voor de organisatie.
• Een tijdsplanning is belangrijk. Wanneer start je met het doel en wanneer moet het gerealiseerd zijn?

SMART methode: extra tips

De onderstaande punten zijn handige tips voor het opstellen van een SMART doelstelling.

• Zorg ervoor dat je, wanneer je het SMART doel leest, zin krijgt om eraan te werken. Een onrealistisch doel is niet motiverend. Het doel moet niet té uitdagend zijn, waardoor je het gaat uitstellen. Maar het moet ook niet te makkelijk zijn. Het moet triggeren om ermee te starten en om het gestelde resultaat te behalen.
• De doelen die je opschrijft moeten binnen een bepaalde termijn haalbaar zijn. Het zijn dus geen lange termijn doelen die geen einddatum hebben. Houd hier rekening mee tijdens het stellen van je doelen.
• Maak het werken aan je doel leuk en motiverend door je gestelde SMART doelstelling te combineren met de FUZZY-methode. Hier lees je hieronder meer over.

FUZZY doelen

Naast dat je resultaat boekt met behulp van de SMART methode, is het ook belangrijk dat je het leuk vindt om de doelen te realiseren. FUZZY is de tegenhanger van SMART en zorgt ervoor dat je met plezier aan je doelen werkt en je er goed bij voelt. FUZZY staat voor Feestelijk, Uitdagend, Zuiver, Zinnelijk en Yes. Een combinatie van beide methodes zorgt voor concrete, uitdagende en vooral leuke doelen.

• Feestelijk: zorg dat je het leuk vindt om voor je doelen te gaan. Stel doelen op die jij belangrijk vindt en waar je plezier uithaalt. Zorg er daarbij voor dat je acties hebt die het bereiken van je doelen leuk maken.
• Uitdagend: het doel moet uitdagend zijn. Dit doe je door het doel te stretchen, zodat het voor jou op een positieve manier spannend is om eraan te werken. Great things never came from comfort zones, dus zorg voor een uitdagend doel!
• Zuiver: zorg ervoor dat het doel weergeeft wat jij nu echt wilt. Doe iets niet omdat het moet, maar omdat jij het wilt en ook op de manier hoe jij het voor je ziet.
• Zinnelijk: het doel moet ergens over gaan en je iets brengen. Je moet doelen opstellen die echt betekenis voor je hebben, waar jij graag aan wilt werken en die je iets opleveren waar je echt blij, dankbaar en tevreden van wordt.
• Yes!: een doel opstellen waar je erg enthousiast over bent en waar je gemotiveerd van raakt.

Als de doelstelling voldoet aan bovenstaande punten, is je doel niet alleen SMART, maar ook FUZZY. Je kunt zelf experimenteren met het combineren van beide methoden. Het belangrijkste is dat het voor jou werkt en dat jij er energie van krijgt. Zo kun je beide methoden apart gebruiken, maar je kunt ook de A (acceptabel) van de SMART methode vervangen door het FUZZY stappenplan.

Aan de slag met SMART

Overtuigd geraakt van de SMART methode voor het formuleren van jouw doelen? Schrijf de doelen, ideeën en ambities die je voor jouw onderneming hebt op. Hierna scherp je het aan door de bovenstaande punten toe te passen. Nu je jouw SMART doelen hebt opgesteld, kun je het gaan uitvoeren in de praktijk en resultaat boeken. Heel veel succes en plezier!

Over de auteur

Romeny Rijbroek studeert Commerciële Economie in Breda. Tijdens haar studie kwam ze erachter dat ze ontzettend graag schrijft, en vond ze een mooie side hustle bij de Nederlandse Shopify blog.