Wat is productontwikkeling? 7 stappen om je product te lanceren (2024)

Zelfs voor de meest succesvolle e-commerce bedrijven lijkt de weg naar een eindproduct meestal niet op een rechte lijn. Als je een aspirant-ondernemer bent, kan het productontwikkelingsproces zelfs als iets mysterieus overkomen; hoe verander je een idee in je hoofd naar een tastbaar 3D-object?

Effectieve productontwikkeling houdt in dat je gedegen marktonderzoek doet, productmanagement beheert en veel probeert en faalt. Hoewel ieder verhaal anders is, zijn er enkele goede stappen die succesvolle oprichters zetten op weg naar het starten van een bedrijf en het lanceren van een eindproduct.

In deze gids leer je alles wat je moet weten over de productontwikkelingscyclus en tactieken om je workflow te verbeteren, zodat je jouw visie tot leven kunt brengen.

Wat is productontwikkeling?

Productontwikkeling verwijst naar het volledige proces van een idee tot een daadwerkelijk product op de markt. Het beschrijft ook het proces van het vernieuwen van een bestaand product of het introduceren van een oud product op een nieuwe markt. Dit omvat het identificeren van marktbehoeften, het conceptualiseren van het product, het opstellen van een productroutekaart, het lanceren van een product en het verzamelen van feedback.

Nieuwe productontwikkeling (NPD) verwijst specifiek naar het creëren van een nieuw product vanaf nul en het vervolgens op de markt brengen. Het proces eindigt pas wanneer de levenscyclus van het product voorbij is. En je kunt het productontwikkelingsproces na de lancering doorzetten door feedback van gebruikers te verzamelen en je product geleidelijk te verbeteren.

Wie is verantwoordelijk voor productontwikkeling?

In elk bedrijf, of het nu een start-up of een gevestigde onderneming is, betrekt productontwikkeling iedere afdeling bij het proces: ontwerpers, ingenieurs, productie, marketing, UI/UX en ga zo maar door. Iedere groep binnen het productontwikkelingsteam speelt een essentiële rol in het proces om het product te definiëren, ontwerpen, bouwen, testen en leveren. De complexe aard van een productontwikkelingscyclus maakt productmanagement daarom erg belangrijk.

Hoe maak je een productontwikkelingsplan?

Een productontwikkelingsplan (of productontwikkelingsstrategie) is de methode die een bedrijf gebruikt om de ontwikkeling van een product te begeleiden. Het is een gedetailleerd plan met mijlpalen en controlepunten dat een multidisciplinair team op koers houdt en naar hetzelfde doel leidt: de productlancering.

Voordat je überhaupt aan een fase van productontwikkeling begint, zet je een plan op papier. Vraag jezelf af: Hoe lang hebben we nodig? Wat zijn de deadlines? Hoe vaak komen we bijeen? Wat zijn onze doelen?

Later in deze gids kun je het productontwikkelingsproces in meer detail bestuderen. Je kunt deze informatie gebruiken als een schets om mini-doelen, werkmethoden en verantwoordelijkheidsgebieden aan iedere fase toe te wijzen.

Waarom is een productontwikkelingsplan belangrijk?

Een productontwikkelingsplan is een kritische fase in het proces om de volgende redenen:

• Het zorgt voor afstemming binnen het team. Wanneer alle neuzen vanaf het begin dezelfde kant op wijzen, hebben teamleden meer autonomie en werkt iedereen sneller naar hetzelfde eindproduct.
• Het creëert controlepunten. Je plan moet een vergaderfrequentie en doelen bevatten die je in iedere fase wilt bereiken. Dit stelt het team in staat om geregeld samen te komen om op koers te blijven.
• Het vermijdt risico. Een plan dat rekening houdt met concurrentieonderzoek, marktonderzoek en onderzoek naar de doelgroep betekent dat je geen enkele kans laat liggen.
• Het bevat succescriteria. Hoe weet je of je proces succesvol is? Je plan geeft precies aan hoe succes eruit ziet en hoe dit kan worden gemeten.
• Het laat je creatiever zijn. Met duidelijke richtlijnen hoef je het proces niet te micromanagen. De teams hebben duidelijke richtlijnen waarbinnen ze vrij zijn om te innoveren.

Het productontwikkelingsproces in 7 stappen

1. Verzin een idee.
2. Voer marktonderzoek uit.
3. Ontwikkel een plan.
4. Maak een prototype.
5. Zoek materialen en productiepartners.
6. Bepaal je kosten.
7. Lanceer je product.

Hoewel het productontwikkelingsproces per branche verschilt, kan het vaak worden onderverdeeld in zeven fasen: idee-ontwikkeling, onderzoek, planning, prototyping, sourcing, kostenbepaling en commercialisatie.

Gebruik het onderstaande ontwikkelingskader om je eigen productidee op de markt te brengen:

1. Verzin een idee

Veel aspirant-ondernemers blijven hangen in de eerste fase: idee-ontwikkeling en brainstormen. Dit komt vaak omdat ze wachten op een geniale ingeving die het perfecte product onthult dat meteen voor recordverkopen zorgt. Hoewel het bouwen van iets fundamenteel “nieuws” creatief bevredigend kan zijn, zijn veel van de beste ideeën het resultaat van het verbeteren van een bestaand product.

Het SCAMPER-model is een nuttig hulpmiddel om snel productideeën te genereren door vragen te stellen over bestaande producten. Elke letter staat voor een actie:

• Substitute (Vervangen: bijv. nepbont voor bont)
• Combine (Combineren: bijv. een telefoonhoesje en een accu voor dezelfde telefoon)
• Adapt (Aanpassen: bijv. een voedingsbeha met sluitingen aan de voorkant)
• Modify (Wijzigen: bijv. een elektrische tandenborstel met een slanker ontwerp)
• Purpose (Inzetten voor een nieuw doel: bijv. traagschuim hondenbedden)
• Eliminate (Elimineren: bijv. de tussenpersoon uitschakelen om zonnebrillen te verkopen en de besparingen door te geven aan consumenten)
• Reverse (Omkeren: bijv. een sporttas die je pakken niet kreukt)

Door deze acties te overwegen, kun je nieuwe manieren bedenken om bestaande ideeën te transformeren of ze aan te passen voor een nieuwe doelgroep of probleem. Inzichten uit bedrijfsanalyses kunnen ook nuttig zijn om de kansen in de markt beter te begrijpen.

📦 Lees meer: Start je eigen private label met bestaande producten

2. Voer marktonderzoek uit

De productie starten voordat je je idee valideert kan leiden tot falen. Productvalidatie zorgt ervoor dat je geen tijd, geld en moeite verspilt aan een idee dat niet gaat verkopen. Er zijn verschillende manieren om je productideeën te valideren, waaronder:

• Een online enquête versturen om feedback te krijgen.
• Een crowdfunding campagne starten.
• Testgroep-marketing uitvoeren door je idee aan een klein deel van je doelgroep voor te leggen.
• Onderzoek naar marktvraag met behulp van Google Trends.
• Interesse peilen via e-mail inschrijvingen of pre-orders.
• Vragen om initiële feedback op forums zoals Reddit.
• Een haalbaarheidsstudie uitvoeren om te beoordelen of je voorgestelde idee de investering waard is.

Het is belangrijk om feedback te krijgen van een zo groot mogelijke en onpartijdige doelgroep. Wees voorzichtig met het overwaarderen van feedback van mensen die "zeker zouden kopen"; totdat er geld is uitgewisseld, kun je iemand niet als klant beschouwen. Advies vragen aan vrienden en familie (tenzij ze ervaring hebben in jouw branche) is ook iets om te vermijden.

Validatieonderzoek houdt ook in dat je een concurrentieanalyse uitvoert. Als je idee of niche het potentieel heeft om marktaandeel te veroveren, zijn er waarschijnlijk al concurrenten die in die ruimte actief zijn.

Concurrenten onderzoeken helpt je te begrijpen hoe zij klanten aantrekken en verkopen. Vraag je potentiële klanten wat ze leuk of niet leuk vinden aan je concurrenten om je concurrentievoordeel te definiëren.

De informatie die je verzamelt uit productvalidatie en marktonderzoek zal de vraag naar je product en het niveau van je concurrentie duidelijk maken voordat je begint met plannen.

3. Ontwikkel een plan

Aangezien productontwikkeling snel ingewikkeld kan worden, is het belangrijk om de tijd te nemen om te plannen voordat je begint met het bouwen van je prototype. In deze fase kan het vaak nuttig zijn om een duidelijke productroutekaart te hebben.

De beste plek om te beginnen met plannen is met een handgetekende schets van hoe je product eruit gaat zien. De schets moet zo gedetailleerd mogelijk zijn, met labels die de verschillende kenmerken en functies uitleggen.

Je hebt geen professionele tekening nodig, aangezien je in deze fase nog niets aan een fabrikant zult voorleggen. Je kunt deze fase echter ook uitbesteden aan een technische illustrator. Dribbble en UpWork zijn twee sites die grafische freelancers aanbieden.

Als onderdeel van je diagram maak je een lopende lijst van onderdelen of materialen die nodig zijn. Bijvoorbeeld, een ontwerp voor een tas zou deze lijst moeten hebben:

• Ritsen (groot en klein)
• Metalen sluitingen
• Leren riemen
• Beschermhoes
• Gegraveerd label
• Interne portemonnee

Je plan moet ook de volgende vragen beantwoorden om prijsbepaling, merkpositionering, kosten en marketingstrategie te informeren:

• Gaat het product een alledaags item zijn of is het meer geschikt voor speciale gelegenheden?
• Gaat het een luxeproduct of meer in prijs toegankelijk product zijn?
• Gaat het hoogwaardige materialen gebruiken of milieuvriendelijk zijn?
• Hoe gaan de verpakkingen en labels eruit zien?

4. Maak een prototype

Het doel van de prototype-fase tijdens productontwikkeling is om een eindproduct te creëren dat kan dienen als voorbeeld voor massaproductie. Prototyping houdt meestal in dat je experimenteert met verschillende versies van je product, langzaam opties elimineert en verbeteringen aanbrengt totdat je tevreden bent met een definitief prototype.

De uitdaging van de prototype-fase hangt af van het type product dat je ontwikkelt. De goedkoopste en eenvoudigste gevallen zijn producten die je zelf kunt prototypen, zoals:

• Recepten
• Cosmetische of persoonlijke verzorgingsproducten
• Sommige mode- en sieradenontwerpen

Echter, vaker wel dan niet, zullen ondernemers met een derde partij samenwerken om hun product te prototypen. Als je een kledingmerk begint, werk dan samen met lokale kleermakers, schoenmakers of patroonmakers. Deze diensten zijn meestal online te vinden door lokale bedrijven te Googlen of contact op te nemen met ontwerp- of modescholen voor hulp bij prototyping.

Voor objecten zoals speelgoed, huishoudaccessoires, elektronica en vele andere harde objecten, heb je mogelijk een 3D-rendering nodig om een prototype te maken. Gebruik UpWork of Freelancer om artiesten of ingenieurs te vinden die zijn opgeleid in computerondersteund ontwerp en tekensoftware (CAD). Of probeer SketchUp, Tinkercad of Vectary om zelf 3D-modellen te maken.

 

Dankzij de innovatie van 3D-printers kunnen digitale ontwerpen tegenwoordig worden omgezet in fysieke prototypen tegen veel lagere kosten en met een snellere doorlooptijd dan de traditionele methode van het maken van mallen.

De eerste bruikbare versie van je prototype (ook wel ‘minimum viable product’ genoemd) kan worden voorgelegd aan een kleine testgroep om interesse te peilen en prijsgevoeligheid en associaties te testen. De feedback die in deze fase wordt verzameld, stelt je in staat om iteraties van het product te creëren en zo stapsgewijs iets waardevols voor je doelgroep te bouwen.

Zo heeft bijvoorbeeld Wild, opgericht in 2019 door jeugdvrienden Charlie Bowes-Lyon en Freddy Ward, als missie om plastic en wegwerpafval uit badkamers over de hele wereld te verwijderen.

🌸 Podcast: Waarom het perfectioneren van productontwerp essentieel was voor het succes van dit merk

Charlie Bowes-Lyon en Freddy Ward lanceerden Wild om de verpakking van plastic deodorant te elimineren. Hun productontwikkelingsproces omvatte 35 iteraties voordat het werd gelanceerd. 

👉 Meer weten?

5. Zoek materialen en productiepartners

Heb je een prototype waar je tevreden mee bent? Dan is het tijd om de materialen te verzamelen en de partners te vinden die nodig zijn voor de productie. Dit wordt ook wel sourcing of het opbouwen van je supply chain genoemd: de keten van leveranciers, activiteiten en middelen die nodig zijn om een product te creëren en het in de handen van een klant te krijgen.

Bij het vinden van fabrikanten of leveranciers kun je met deze tips in ieder geval vooruit:

• Houd rekening met opslag, verzending en magazijnpartners.
• Zoek meerdere leveranciers voor de verschillende materialen die je nodig hebt om kosten te vergelijken en back-ups te creëren.
• Bezoek beurzen die zijn gewijd aan sourcing en supply chains. Bespreek materialen en bouw een persoonlijke relatie op met leveranciers, wat waardevol kan zijn wanneer het tijd is om over prijzen te onderhandelen.
• Vergelijk de voordelen en nadelen van lokale of internationale partners en leveranciers.
• Zoek naar Alibaba verkopers met vergelijkbare producten als de jouwe en neem contact op met de fabriek om te zien of ze jouw specifieke ontwerp kunnen produceren.

6. Bepaal je kosten

Je zou nu een duidelijker beeld moeten hebben van wat het kost om je product te produceren. Kostenbepaling is een belangrijk proces in je bedrijfsanalyse waarbij je alle verzamelde informatie gebruikt om je kosten van verkochte goederen (ook wel COGS genoemd) te vinden en een verkoopprijs en brutomarge te bepalen.

Je berekening moet rekening houden met grondstoffen, fabrieks-opstartkosten, productiekosten en verzendkosten. Houd ook rekening met andere kosten zoals verzending, invoerrechten en eventuele belastingen die je moet betalen om je eindproduct in handen van de klant te krijgen. Deze kosten kunnen een aanzienlijke impact hebben op je COGS, afhankelijk van waar je het product produceert.

 

 

Wanneer je meerdere offertes voor verschillende materialen of fabrikanten hebt ontvangen tijdens de sourcing-fase, kun je verschillende kolommen voor ieder artikel opnemen die de kosten vergelijken. Een andere optie is om een tweede versie van de spreadsheet te maken, zodat je lokale productie kunt vergelijken met productie in het buitenland.

Als je je totale COGS hebt berekend, kun je een prijsstrategie voor je product ontwikkelen.

7. Lanceer je product

Op dit punt heb je een winstgevend en succesvol product klaar voor de wereld. De laatste stap in deze methode is om je product op de markt te brengen. Op dit punt zal het productontwikkelingsteam de touwtjes overdragen aan het marketingteam voor een productlancering.

Heb je geen budget voor dure advertenties? Maak je geen zorgen. Je kunt nog steeds een succesvolle marketingstrategie uitvoeren door de volgende tactieken te gebruiken:

• Productlancering e-mails naar je abonneelijst verzenden
• Samenwerken met influencers aan een affiliate marketing campagne
• Je product laten opnemen in cadeaugidsen
• Instagram Shopping inschakelen
• Verzamelen van recensies van vroege klanten

Voorbeelden van productontwikkeling

In de op waargebeurde feiten gebaseerde film BlackBerry uit 2023, maakten de oprichters van Research in Motion (RIM) een ruw prototype van hun mobiele smartphone om tijdens een pitch aan investeerders te presenteren. Hoewel het eindproduct er totaal anders uitzag dan de eerste iteratie, diende het prototype als bewijs van concept en een springplank om financiering te verkrijgen en de markt te testen.

Productontwikkeling werd een belangrijk onderdeel van RIM's bedrijf (later BlackBerry genoemd) in de race tegen Apple, een race die het bedrijf uiteindelijk verloor door de markt niet goed te begrijpen en te haasten naar het eindproduct zonder voldoende tests.

Maak niet dezelfde fouten! Begrijp je sector en je markt. Omdat de productontwikkelingscyclus altijd varieert per sector, vind je hieronder tips voor drie belangrijke sectoren met voorbeelden:

Ontwikkeling van mode en kleding

In de mode-industrie begint productontwikkeling meestal op de ouderwetse manier: met een handgetekende schets of het digitale equivalent gemaakt met een programma zoals Procreate (EN).

Een schets wordt vervolgens ontwikkeld tot een prototype met behulp van een patroonmaker of naaister. Tijdens de prototype-fase wordt een maatset gemaakt, wat betekent dat er een reeks monsters met verschillende maten wordt gemaakt voor iedere maat die je wilt verkopen.

Productie kan handgemaakt zijn door de ontwerper, geproduceerd door een fabriek, of gedrukt door een print-on-demand bedrijf (in het geval van t-shirts of accessoires).

Andere factoren om te overwegen:

• Hanglabels: De merklabels die aan een kledingstuk hangen en meestal informatie bevatten zoals prijs, maat, enz.
• Labels: De stoffen labels die in een kledingstuk zijn genaaid of gestempeld en meestal informatie bevatten over de samenstelling van de stof en onderhoudsinstructies.
• Wastest: Je product onderbrengen in wastests om te weten hoe het slijt bij regelmatig wassen  en hoe het moet worden onderhouden.

👗 Case Study: Van schets naar monster naar succesvol bedrijf

Sarah Donofrio heeft haar leven gewijd aan mode en werkte voor grote merken voordat ze haar eigen kledinglijn lanceerde. 👉 Lees het verhaal van Sarah (EN)

Ontwikkeling van cosmetica en persoonlijke verzorging 

Van make-up tot badproducten tot huidverzorging, veel van de nieuwste labels in de beauty-industrie zijn gewoon thuis begonnen, in de keuken. Beginnende ondernemers experimenteren met ingrediënten en lanceren soms eerst handgemaakte producten voordat ze massaal produceren via een fabrikant.

White labeling is ook populair in de beauty- en cosmetica-industrie. In dit proces vind je een ‘merkneutraal’ product of fabrikant, en vervolgens pas je de verpakking en marketing aan aan jouw eigen merk. 

Welke route je ook kiest, massaproductie voor cosmetica wordt meestal gedaan door samen te werken met een laboratorium en chemici om ervoor te zorgen dat de kwaliteit consistent blijft, ook wanneer je je productie opschaalt.

Andere factoren om te overwegen:

• Labels en waarschuwingen. Noteer alle materialen die in het product zijn gebruikt en eventuele mogelijke allergische reacties.
• Wetten en regelgeving. Onderzoek de EU-regelgeving en hoe deze betrekking heeft op je product en verpakking: waar deze worden geproduceerd, maar ook waar je van plan bent ze te verkopen.
• Houdbaarheid. Voer tests uit en voeg noodzakelijke vervaldata toe aan producten.

🏭 Case Study: De sprong naar productie 

In deze gids voor het starten van een huidverzorgingslijn bespreekt Meghan Cox de vroege dagen van het starten van haar bedrijf, Amalie. Hoewel ze begon met handgemaakte formules, maakte ze uiteindelijk de overstap naar productie en opende toen haar eigen laboratorium. 👉 Lees het verhaal van Meghan (EN)

Voedsel en dranken

Voedsel- en drankproducten behoren tot de gemakkelijkste producten om te ontwikkelen vanuit huis tegen lage kosten. Het verzinnen van een nieuwe energiereep kan zo eenvoudig zijn als het kopen van ingrediënten en het aanpassen van het recept in je eigen keuken, zoals Lara Merriken deed toen ze Lärabar (EN) begon.

Om van een recept naar verpakte goederen te gaan die je in winkels of online kunt verkopen moet je een commerciële keuken vinden die vergunningen heeft om voedsel te produceren en die een gezondheids- en veiligheidsinspectie heeft doorstaan. Dit zijn meestal productiebedrijven die gespecialiseerd zijn in het verwerken van grondstoffen en het produceren van voedsel- en drankproducten op schaal.

Andere factoren om te overwegen:

• Labels en waarschuwingen. Je moet ingrediëntenlijsten en voedingsinformatie weergeven.
• Wetten en regelgeving. Veel landen hebben regelgeving rond dieetinformatie, allergiewaarschuwingen en gezondheidsclaims waaraan je moet voldoen.
• Vervaldatums. Je moet de levensduur van je product begrijpen en hoe je het product gaat produceren, verpakken en opslaan om dit te verwezelijken.

☕ Case Study: De bescheiden afkomst van een drankmerk

Hannah Mendoza bracht een jaar in haar eigen keuken door om haar recept voor Clevr Blends, een merk van plantaardige melk lattes, te perfectioneren. 👉 Lees het verhaal van Hannah (EN)

Afronden van de productontwikkelingscyclus

Tijdens productontwikkeling is elke reis naar een eindproduct anders en heeft elke sector een eigen unieke set eigenaardigheden bij het creëren van iets nieuws.

Als je het moeilijk vindt om alles uit te zoeken, onthoud dan dat ieder ander product op de markt dezelfde uitdagingen heeft moeten overwinnen. Door de stappen in deze gids te volgen, kun je de overweldigende taak van productontwikkeling beter beheren.

Ongeacht wat je ontwikkelt, door de juiste voorbereidingen te treffen, door te onderzoeken, plannen, prototypen, sourcen en kosten te bepalen, kun je jezelf voorbereiden op een succesvol eindproduct.